Akwarium w domu

[alkorta]

Przystępując do hodowli ryb akwariowych warto zastanowić się najpierw, jaka ona będzie. Czy będzie to kompleks zbiorników przeznaczony do wychowu wielu gatunków ryb i roślin, ich rozmnażania, obserwacji i doświadczeń biologicznych, czy będzie to basen wyłącznie dekoracyjny, czy wreszcie będzie to akwarium przeznaczone do uprawy roślin, a ryby będą stanowiły tylko maleńki dodatek.
Przedstawiam kilka propozycji, które mogą zainspirować wyobraźnię przyszłego akwarysty.

Segment akwariowy - przeznaczony jest do wielostronnej działalności hodowlanej. Na solidnie wykonanej konstrukcji z kątownika ulokowane są piętrowo akwaria. Dolne piętra można przeznaczyć na zbiorniki hodowlano - dekoracyjne, zaś na samej górze umieścić kilka mniejszych basenów z przeznaczeniem np. na: wykotnik dla ryb żyworodnych, akwarium tarliskowe, zbiornik kwarantannowy dla chorych i świeżo pozyskanych zwierząt.
Nad każdym piętrem umieszczony jest zestaw żarówek i jarzeniówek oświetlających poszczególne akwaria. Należy pamiętać, że wysoka temperatura wytwarzana przez źródła światła może być przyczyną pękania szyb, stąd konieczność zachowania rozsądnych odległości między nimi.
Dostęp do urządzeń technicznych i poszczególnych zbiorników znajduje się z przodu zestawu i jest zasłonięty umocowanymi na zawiasach klapami. W dolnej części kompleksu można wygospodarować miejsce na szafkę z przeznaczeniem dla niezbędnych przyborów akwarystycznych.
Niewątpliwą zaletą segmentu akwariowego jest jego zwartość, toteż z powodzeniem może się zmieścić nawet w niewielkim kącie naszego M-4, a autonomia oświetlenia uniezależnia nas całkowicie od światła naturalnego. Istotną wadą jest trudność utrzymania właściwej temperatury w upalne dni lata. Włączone przez 12 godzin żarówki nagrzewają wówczas wodę powyżej granic przewidzianych dla ryb i roślin. Dlatego projektując segment z akwariami należy również koniecznie przewidzieć właściwą wentylację.

Nowoczesne akwarium dekoracyjne - w sklepach zoologicznych krajów zachodniej Europy można kupić akwarium z estetycznie skonstruowaną podstawą meblową i w podobnym wystroju nadbudową, w której mieszczą się urządzenia techniczne, oprócz filtrów, ukrytych wewnątrz zbiornika w bogatej szacie roślinnej.
Cały dość duży basen wykonany z szyb łączonych klejem silikonowym jest tak urządzony, że może być oglądany ze wszystkich stron. Z tego powodu akwaria takie nadają się do dekoracji dużych mieszkań, pomieszczeń biurowych, kawiarni itp.
Budując podobny zestaw w domowym warsztacie należy zwrócić szczególną uwagę na wytrzymałość całej konstrukcji (warto przypomnieć, że 1 m wody waży tonę) podstawy, stropu i szyb. Poza tym starannie wykonana podstawa meblowa i pokrywa kolorem i wystrojem powinna harmonizować z wnętrzem pomieszczenia, w którym będzie ulokowana.

Akwarium wbudowane w ścianę - jest zbiornikiem typowo dekoracyjnym. Zainstalowanie takiego basenu wymaga wiele pracy i odpowiedniej wiedzy. Przed wykonaniem otworu w ścianie zawsze należy zasięgnąć porady architekta, czy ze względów konstrukcyjnych budynku nie ma jakichkolwiek przeciwwskazań. Przy cienkich ścianach działowych zbiornik może ozdabiać dwa przyległe pomieszczenia. Jeśli natomiast mur jest gruby, akwarium może być wpuszczone na pewną głębokość. Aby zbiornik spełniał swoją funkcję dekoracyjną, musi być starannie obudowany ramą, która będzie harmonizować z wystrojem całego pomieszczenia. Przednia szyba akwarium wraz ze ścianą powinna tworzyć jedną płaszczyznę lub być nieco cofnięta. Daje to optyczne wrażenie naturalnej głębi.
Po to, żeby schować wszystkie urządzenia techniczne i ułatwić obsługę zbiornika, nad akwarium należy umieścić szafkę. W niej znajdować się będą przełączniki, gniazdka sieci elektrycznej, półka na sprzęt akwariowy, a pod nią oprawy oświetleniowe. Drzwi do szafki powinny być wkomponowane w ścianę tak, aby po zamknięciu były niezauważalne.

Paludarium jest to zbiornik w zasadzie przeznaczony do hodowli rzeko-tek i węży czułkowych. Dla akwarysty będzie stanowił miejsce do uprawy roślin błotnych (strzałka, nadwódka, niektóre żabieńce itp.).
Bardzo duże i wysokie akwarium klejone spoiwem silikonowym powinno być szczelnie nakryte szybą, co wywoła wysoką wilgotność powietrza wewnątrz.
Na dno należy położyć grubą warstwę żwiru zmieszanego z niewielką ilością gliny i ewentualnie torfu (w zależności od wymagań poszczególnych roślin). Pamiętać należy, że gatunki błotne rosnące w formie wynurzonej wymagają intensywnego nawożenia podłoża, bo nie mogą czerpać składników pokarmowych liśćmi, gdy te nie są zalane wodą.
Dobre efekty daje zasilanie zbiornika naturalnym nawozem ryb żywo-rodnych. W tym celu można na dno dać nie płukany gruboziarnisty piach ze starych, dawno nie mytych, sprzątanych akwariów.
Oświetlenie wnętrza paludarium powinno być bardzo intensywne - na każdy metr kwadratowy dna musi przypadać światło jarzeniówek o mocy 200 W. Źródło światła należy umieścić nad szybą nakrywową, co w warunkach temperatury pokojowej otoczenia wystarcza, aby uzyskać wewnątrz zbiornika ciepłotę optymalną dla większości roślin egzotycznych.
W paludariach bardzo wy sok ich konieczne jest podgrzewanie dna kilkoma małymi (ok. 10 W) grzałkami akwarystycznymi zatopionymi w gruncie. Dla zapewnienia równomiernego rozchodzenia się ciepła należy nadać wodzie pewien obieg (jeśli nie ma ryb), instalując napowietrzacz.
Odpowiednie wkomponowanie zestawu roślin błotnych do części uprawowej, wodnych do części akwariowej, ryb i dekoracji (zalecane: korzenie, bambusy, sucha trzcina itp.) uczyni, że nasz zbiornik będzie autentycznym wycinkiem egzotycznej przyrody. Ponieważ hodując ryby będziemy zmuszeni do częstszych ingerencji w nasz tropikalny świat, a poza tym paludarium będzie wyższe, niż to przeznaczone tylko dla roślin, warto pomyśleć o wykonaniu w bocznej lub tylnej ścianie szczelnego otworu ułatwiającego obsługę.
Należy pamiętać, że paludarium zasiedlone rybami stanowi model bardziej prawidłowy z punktu widzenia fizjologii roślin. Tworząca się tutaj równowaga biologiczna ma wówczas pozytywny wpływ zarówno na florę, jak i faunę zbiornika.

Akwarium holenderskie.
Pod tym pojęciem rozumiemy duży zbiornik (wysokość wynosi ok. 50 cm, a długość przekracza 1 m) z rozbudowaną do maksimum szatą roślinną, zaś ryby są tutaj sprawą drugorzędną. Obudowa basenu powinna być bardzo estetyczna i harmonizować z wnętrzem, w którym się znajduje.
Istotą akwarium holenderskiego jest sposób ulokowania roślin. Obowiązuje zasada, że sadzone są bardzo gęsto w grupach jednogatunkowych, przy czym obok siebie znajdują się rośliny kontrastujące zarówno barwą, jak i budową morfologiczną. Obok siebie rosną więc gatunki o liściach pierzastych i lancetowatych, czerwonych i intensywnie zielonych, dużych i małych. Dla podkreślenia istniejącego już kontrastu pojedyncze duże rośliny sadzi się w łanie mniejszych jednogatunkowych. Bliżej ściany frontowej posadzone gęsto małe okazy mogą całkowicie zasłaniać podłoże. Urządzając tego typu akwarium nie bierze się pod uwagę przynależności regionalnej poszczególnych roślin i dlatego obok siebie mogą rosnąć gatunki z różnych regionów świata.
Podłoże powinno być podzielone różnymi przegródkami (płytki szklane, kamienie, lignity). Daje to możliwość zastosowania odrębnego podłoża dla poszczególnych roślin i zapobiega rozrastaniu się rozłogów zbyt ekspansywnych gatunków, a przede wszystkim pozwala uzyskać wielopoziomowość, co wzmocni efektowny wygląd zbiornika.
W akwariach holenderskich bardzo ważne jest oświetlenie, które powinno być 5 do 10 razy mocniejsze od stosowanego w tradycyjnych zbiornikach. Wysokie rośliny będą rozpraszały nadmiar światła, tworząc bliżej podłoża dobre warunki do rozwoju roślin cieniolubnych.
W kraju tulipanów tego typu akwaria są bardzo popularne, a od kilku lat moda na podwodne ogrody rozprzestrzeniła się na cały świat, docierając również i do nas.

Akwarium biotopowe.
Uzbrojeni w podstawowe informacje z zakresu akwarystyki, po zdobyciu pewnego doświadczenia, możemy pokusić się o urządzenie tego typu akwarium.
Organizmy żywe - zarówno rośliny jak i zwierzęta - są przystosowane do określonych warunków środowiskowych (biotypu). Na biotyp środowiska wodnego wpływ będą miały takie parametry, jak: nasłonecznienie, temperatura, skład chemiczny podłoża, a co za tym idzie - wody, i wiele innych, nie zawsze dobrze poznanych czynników. Wytwarzająca się ścisła zależność między światem roślin i zwierząt powoduje powstanie określonych warunków, w których organizmy te czują się najlepiej. Znani są przedstawiciele flory i fauny występujący jedynie na niewielkim obszarze kuli ziemskiej (tzw. endemity). Przykładem mogą być pielęgnice niektórych jezior afrykańskich czy też aponogetony z Magadaskaru. Tysiące lat ewolucji wytworzyło takie cechy przystosowawcze do określonego biotypu, że życie tych organizmów w innych, nawet podobnych warunkach często jest niemożliwe.
Urządzając akwarium biotopowe należy pamiętać, że powinno ono być wycinkiem' naturalnego środowiska. Tak więc starannie należy dobrać rośliny, ryby i elementy dekoracyjne charakterystyczne dla danego obszaru.
Może to być np. akwarium typu "puszczy amazońskiej" przeznaczone do hodowli niektórych kąsaczowatych, gęsto obsadzone roślinami pochodzącymi z tego rejonu.
Zbiornik typu "potoku górskiego" będzie, dla odmiany, miał skromną obsadę roślinną, zaś jego elementy dekoracyjne to kamienie i korzenie.
Akwarium typu "skalistego" z kamieniami wapiennymi i kryjówkami będzie przeznaczone dla pielęgnic z jezior afrykańskich.
Zbiornik typu wschodnioazjatyckiej "zamulonej kałuży" powinien być gęsto zarośnięty roślinami z tego obszaru i mieć starą nie napowietrzaną wodę. Przeznaczony będzie do hodowli ryb labiryntowych.
Przedstawione przykłady, oczywiście, nie wyczerpują zagadnienia, a mają jedynie zainspirować naszą wyobraźnię. Biotypów jest znacznie więcej. Od naszej wiedzy i wyobraźni zależeć będzie sposób, w jaki zrealizujemy akwarium biotopowe.