
Historia
Pierwsza paletka została odkryta aż 175 lat temu. Tego niezwykłego odkrycia dokonał austriacki badacz środowiskowy Johann Nattarer. Ten badacz przez około 18 lat swojej pracy w Ameryce Południowej zaobserwował ponad 50 000 zwierząt. Wśród nich było około 1700 ryb, z czego jednym gatunkiem była paletka odkryta w biegu rzeki Rio Negro w Brazylii. Po przyjeździe do kraju przekazał swojemu koledze Jakubowi Heckel’owi 37 skrzyń z zawartymi informacjami i eksponatami. Zanim Heckel je zbadał, posegregował i naukowo opisał minęło 4 lata. W 1840 roku opublikował on swoją pracę pt. „Nowe ryby rzeczne w oparciu o obserwacje i doniesienia odkrywcy Johanna Natterera,” gdzie opisał, jako pierwszy nowy gatunek ryby zwany Symphysodon discus.
Ogólnie
Paletki - ryby dostojne, bardzo wąskie, wysokie, różnobarwne a przede wszystkim spłaszczone -stanowią od lat w naszych akwariach nie lada gratkę. Są to ryby dość wysokie, ponieważ ich wysokość dochodzi do 15-20 cm. Z pewnością można stwierdzić, że ich zachowanie charakteryzuje się wysoką łagodnością. Niekiedy są nawet wręcz płochliwe. Dlatego powinniśmy się dobrze zastanowić, z jakimi rybami powinniśmy je umieścić, gdy zakładamy akwarium towarzyskie. Opisane wyżej cechy mogą pomieszać nam plany, ponieważ paletki są, jak już wspomniałem, wysokie i pozostałe ryby w akwarium będą przeczuwały przed nimi lęk, zaś, gdy wpuścimy do zbiornika duże ryby to nasze dyskowce będą się czuły niepewnie i Stamą się niesamowicie płochliwe. Dlatego proponuje umieścić paletki w towarzystwie ryb mniejszych, łagodnych i ciepłolubnych. Warto zamieścić wzmiankę, że opisywany gatunek ryb jest bardzo podatny na różnego rodzaju choroby. Niektórzy z tego powodu starają się trzymać je osobno akwariach jednogatunkowych, lecz wtedy już w dużych i pokaźnych stadach. Paletki na pewno będą bardzo aktywnie prowadzić swój styl życia w akwarium. Są to zwierzęta bardzo majestatyczne i wspaniałym zjawiskiem jest podpływanie ich blisko szyby na widok właściciela. Charakteryzują się one niezwykle błyszczącą skórą. Kolor oczu jest barwy jasnej u ryb zdrowych. Płetwy przeważnie grzbietowa i odbytowa są naprężone. Są niezwykłym elementem budulcowym ryby, gdyż podczas konfrontacji ryby z inną o dominację w zbiorniku, stawiają je pionowo wywierając presje na przeciwniku.
Warunki hodowlane
Z wielu znanych czasopism, wielu książek dotyczących paletek, jak również z własnych doświadczeń wiem, iż są one rybami dosyć kłopotliwymi i nie należy zaczynać swojej przygody z akwarystyką od tego gatunku. Aczkolwiek przy dużej determinacji opartej na fachowych tekstach początkujący hodowcy nie powinni mięć bardzo dużych problemów w utrzymywaniu tych ryb. Opis warunków hodowlanych zacznijmy od zbiornika. Wiadomo, że im większy tym więcej plusów w hodowli. Np. rybom lepiej się żyje, łatwiej się nimi opiekować i nasze oko jest bardziej uradowane patrząc na widok dużego zbiornika. Akwarium dla dyskowców nie powinno mieć mniej niż 180-200 L. . Pamiętajmy o tym, że podłoże i różnego rodzaju ozdoby zabierają nam pojemność zbiornika. Powinniśmy zadbać o szerokie dno. Będziemy wtedy mogli niezwykle efektownie urządzić swoje akwarium, a ryby będą miały większe poczucie bezpieczeństwa gdyż będą mogły dalej odsunąć się od obserwatora. Należy również pamiętać, że ryby zazwyczaj żyją w grupach. Dlatego powinniśmy zapewnić im towarzystwo, a co za tym idzie większy zbiornik. Czytając ten tekst nie zapominajmy nigdy, że każdy z nas ma inną sytuacje finansową i lokalową. Dlatego należy poważnie przemyśleć możliwość założenia akwarium z dyskowcami.
Paletki należą do gatunku ryb, które nie są wybredne, jeśli chodzi o warunki mieszkalne. Doskonale przystosowują się do rodzaju światła, czy rodzaju podłoża i szaty roślinnej. W naturze paletki zamieszkują rzeki o dnach pokrytych liścimi. W rzeczywistości było by to trudne zadanie do wykonania, mianowicie jest ciężko utrzymać higienę w takim zbiorniku. Dlatego polecam, aby na podłożę użyć piasek rzeczny o jak najciemniejszej barwie. Naturalna metoda pozyskiwania przez paletki pokarmu polega na „wydmuchiwaniu” pożywienia z podłoża. Dlatego opisane podłoże w bardzo dobrym stopniu umożliwi rybkom zdobywanie pokarmu. Ciemny kolor ograniczy zdecydowanie płochliwość. Dla dobra naszych stworzeń powinniśmy zadbać o umiejscowienie w naszym akwarium korzeni. Dobrze by było gdyby posiadał on dużą ilość powierzchni pionowej i gładkiej. Ryby właśnie w takich warunkach bardzo lubią składać ikrę. Przy umieszczaniu takich akcesoriów w zbiorniku pamiętajmy, aby nie miały one negatywnego oddziaływania na wodę. W naturalnym miejscu zamieszkania paletek nie ma przeważnie wysokich roślin. Z całą pewnością możemy jednak zamieścić kilka żywych roślin w naszym akwarium, co spowoduję, że paletki poczują się pewniej, bo będą miały gdzie się ewentualnie skryć przed intruzem, poza tym rośliny usuwają z wody niebezpieczne związki azotowe. Rośliny możemy tutaj już dobrać wg własnych upodobań. Ja osobiście polecam te z dobrze rozwiniętym systemem korzeniowym oraz te, które mają duże liście. Będą one służyły, jako kryjówka naszym rybkom. Paletki nie niszczą w jakikolwiek sposób roślin czy ich nie wykopują, dlatego nie należy ich zabezpieczać w wodzie. Jak już mówiłem ryby te potrafią się przystosować do każdego oświetlenia, aczkolwiek nie przepadają za światłem jaskrawym. Dobrym rozwianiem jest umieszczenie oświetlenia punktowego. Będzie to właściwym rozwiązaniem dla roślin, które do rozwoju potrzebują dużej ilości światła. Gdy już mamy wystrój zbiornika należy zadbać o urządzenia, które będą towarzyszyły i ułatwiały życie codzienne paletek. Zaczynam od grzałki najlepiej z termostatem. Należy dobrać tak odpowiednią grzałkę, że na wypadek jej awarii woda nie zwiększa swojej temperatury do ponad 30 ‘C. Filtr zaś musi być bardzo wydajny i nie powinien powodować falowania wody. Ryby nie mogą walczyć z prądem. Powinien być również bezawaryjny, ponieważ gdy przestanie pracować filtr, może skończyć się to dla naszych ryb tragicznie. Parametry wody powinniśmy też odpowiednio dostosować, nie do końca sugerując się warunkami naturalnymi. W zbiorniku powinna się znajdować woda lekko kwaśna, miękka o temperaturze 28-30’C. Bardzo ważnym czynnikiem jest stabilność czynników fizyczno-chemicznych wody. Gdy podmieniamy wodę ważne, żeby była z takiego źródła czerpana, co przy poprzedniej podmianie. To zapewni stałość jej parametrów nawet, gdy jest ona twarda lub obojętna. Gdy będziemy oczekiwali na tarło dopiero wtedy możemy zadbać o odpowiedni odczyn wody. W takiej wodzie dojdzie do tarła i otrzymamy od ryb ikrę, lecz larwy się nie wyklują. Dobrze jest również stosować cykliczne podmienianie wody. Np. raz w tygodniu wymienić tak około 15% wody.
Odżywanie
Poprzez obserwacje przeprowadzone w środowisku naturalnym wynika, że paletki najchętniej spożywają pokarm zwierzęcy, lecz nie pogardzają również pokarmem roślinnym. Gdy nie zadbamy o dietę roślinną u naszych ryb może pojawić się choroba zwana dysko bakteriozy. Jest to choroba układu trawiennego, która objawia się śluzowatością kału lub obrzmieniem powłok brzusznych. Złe zestawienie pokarmów wpływa niekorzystnie na ogólnie pojęty proces trawienia, a co za tym idzie, staje się szkodliwe dla całego ustroju ryb. Można napisać by tu referat, co i na co, jaki składnik odżywczy wpływa, z czym reaguje itp., Dlatego tez dla ułatwienia zamieszczam zestawienia odpowiednich środków pokarmowych:
* białko + tłuszcz
* skrobia + tłuszcz
* tłuszcz + kwas
* cukier + kwas
* skrobia + skrobia
Złe zestawienia środków pokarmowych dla paletek:
* białko + skrobia
* skrobia + cukier
* skrobia + kwas
* białko + kwas
* tłuszcz + cukier
* białko + cukier
Złe zestawienia pokarmowe prowadzą do problemów trawiennych. Trawienie jest procesem bardzo złożonym i skomplikowanym, dlatego nie powinno się go utrudniać. Im jest lepsze trawienie, tym skuteczniej organizm wchłania substancje odżywcze i lepszą ma kondycje. Jednorazowe dawki nie powinny być duże. Proces trawienny jest zawiązany z wydatkowaniem energii. Im mniej składników odpadowych tym mniejsze zagrożenie odkładania się toksyn w organizmie ryby. Największe efekty dostrzegamy karmiąc paletki naturalnym w dużej części urozmaiconym pokarmem. Dobrze by było, gdy w większości pokarm byłby żywy. Podając taki i w ten sposób pokarm ryzykujemy przeniknięcie do naszego akwarium jakiejś choroby. Dlatego niektórzy hodowcy stosują inny pokarm. Pokarm podstawowy: Zmielone lub starte serce końskie lub wołowe, pokarmy mrożone, lane kluski. Ulubionym pokarmem paletek jest pokarm zwierzęcy i taki powinien odgrywać znaczącą role w pokarmie. Pamiętajmy również o ważnym pokarmie roślinnym. Nie zmieniajmy również rodzaju pokarmu. Taki pokarm, jaki dajemy od małego taki dawajmy do końca, ponieważ niekiedy ryby odmawiają przyjęcia pokarmu.
Rozmnażanie
Wbrew wszelkim panującym informacjom i spekulacjom paletki łatwo zabierają się do tarła. Nawet, gdy w naszym zbiorniku panują niekorzystne warunki wodne. Lecz tak jak napisałem powyżej nie będzie w takiej wodzie narybku. Gdy chcemy się dochować potomstwa od naszych paletek musimy włożyć więcej pracy i zaangażowania niż dotychczas przy zwykłej hodowli tych wspaniałych ryb. Dlatego z własnego doświadczenia wiem, że nie powinno się rezygnować po pierwszych tarle, lecz powinno się to robić do skutku. Radziłbym cały czas dokładnie wszystko obserwować i na bieżąco wyciągać wnioski. Wiadomo, żeby powstało życie potrzebę są dwa osobniki jeden żeński drugi męski. Co za tym idzie powstaje nam para ryb. U paletek para musi być dobrze dobrana. Musi się charakteryzować duża odpowiedzialnością opiekuńczością i zgodnością działania. Dobrze jest, gdy ta para powstała z grupy dorastających ryb w stadzie. Pamiętajmy, aby ta para nie była ze sobą silnie spokrewniona, ponieważ nie dochowamy się narybku lub będziemy mieli duże kłopoty z jego otrzymaniem. Dobrze jest, gdy pierwsze tarła odbędą się w zbiorniku ogólnym. Mianowicie pozwoli to na zaobserwowanie płci osobników i obserwacje par. Obserwowanie par pozwoli nam na wskazanie, która będzie najlepszą do otrzymania przychówku. Będziemy mogli stwierdzić czy ikra jest zapładniana, czy mają skłonności do zjadania ikry, czy opiekują się nią i czy potrafią bronić rewiru. Wiadomo, że po kilku nieudanych próbach paletki będą się czuć znużone. Nie martwmy się jednak. Dorosłe już paletki są ochocze do rozmnażania się i po stracie ikry będą składać nową już nawet po paru dniach. Często podmieniana woda bardzo zachęca ryby do rozpoczęcia tarła. Niestety, ale ikra i narybek bardzo takiej wody nie lubią. Dlatego nie wolno zmieniać jej, gdy odpowiednią parę przełożymy do akwarium lęgowego. Woda tam musi być ustabilizowana i niepodmieniana, co najmniej dwa tygodnie. Akwarium rozrodcze powinno być pozbawione podłoża i posiadać w bardzo małym stopniu roślinność. Ułatwiać to będzie kontrole nad narybkiem rodzicom i przede wszystkim łatwiejsze dokarmianie, tak ważne w początkowym okresie życia malutkich paletek. Dobrze gdyby w takim akwarium znalazł się korzeń. Będą czuły przede wszystkim bezpieczeństwo, jak również będą mogły składać tam ikrę. Paletki składają ikrę na pionowych ścianach urządzeń, ścianach akwarium, korzeniach czy liściach. Akwarium przeznaczone do rozmnażania powinno mieć około 100L, ponieważ daje ono wiele miejsca rybom i bezproblemową obsługę hodowcy. Rodzaj filtra nie jest w zasadzie, aż tak bardzo istotny. Ważne, aby był skuteczny, powodował mały ruch wody a także, aby nie wessał naszych larw do środka. Powinniśmy utrzymać stabilną temperaturę około 30’C za pomocą grzałki. Natomiast pH wody powinno mieścić się w granicach 4,5-6,5 i powinna być ogólnie niskiej twardości.



